Đam mê âm thanh không điểm dừng

Công tác trong ngành hàng hải nhưng vốn đam mê kỹ thuật điện tử từ nhỏ, sau một quá trình tự mày mò, anh Triều Phương, quận 7, TP HCM, đã có trong tay một kho thiết bị tự chế, có thể nói là lớn nhất, nhì Việt Nam.

Ampli tích hợp 6C33C SE, một trong những sản phẩm đầu tay của anh Phương. Ảnh: L.T.
Mặc dù đã tự lắp được ampli bán dẫn từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, song phải tới năm 2003, anh Lê Triều Phương mới tiếp cận con đường DIY (tự chế tạo) các thiết bị hi-end một cách thực thụ. Qua sinh hoạt trên diễn đàn điện tử viễn thông của mạng Trí tuệ Việt Nam, anh Phương đã triển khai thành công "dự án" đầu tay của mình, đó là một chiếc ampli điện tử single-ended dùng bóng 300B.
Bị thuyết phục bởi âm thanh của sản phẩm đầu tay này, anh Phương đã bán hết các thiết bị đồ hiệu của mình để chuyên tâm vào con đường DIY. Và từ đó đến nay, với hàng chục "dự án" tiếp nối, sản phẩm sau hoàn thiện hơn sản phẩm trước, anh đã trở thành một trong những người dẫn dắt phong trào tự chế đồ âm thanh ở Việt Nam. Anh cũng đồng thời là sáng lập viên của Mạng Nghe nhìn Việt Nam (VNAV), nơi qui tụ hầu hết dân chơi âm thanh và các DIYer (người tự chế âm thanh) kỳ cựu không chỉ của Việt Nam mà cả những người Việt đang sinh sống ở nước ngoài.


Hệ thống ampli đèn dùng để xem phim. Ảnh: L.T.
"Gia tài" của anh Phương hiện có gần hai chục bộ ampli đèn do anh tự tay lắp ráp, dành cho 2 mục đích: nghe nhạc và xem phim. Anh thiết kế hẳn một gian phòng được xử lý âm học cẩn thận để thưởng thức hệ thống âm thanh của mình. Ngoài ra, anh còn có hai căn phòng dùng để chứa rất nhiều linh kiện, lẫn những thành phẩm đã sưu tập qua bao năm "ăn ngủ" với DIY.



Bộ dàn nghe nhạc của anh Phương. Ảnh: L.T.
Bộ dàn nghe nhạc của anh Phương được đầu tư khá kỹ và phần lớn là các thiết bị tự chế. Dàn loa kèn 4 đường tiếng gồm phần lớn là các củ loa dạng kèn đời cổ. Các củ loa này vốn được hãng JBL sản xuất từ những năm 50-60 của thế kỷ trước để trang bị cho các rạp chiếu phim dùng công nghệ thuần analog, nhưng trong 2 thập kỷ gần đây được dân chơi thế giới săn lùng "ác liệt" vì âm thanh của chúng rất đặc biệt, như một thứ "ma lực" dễ gây nghiện.
Để "điều trị" dàn kèn này, anh Phương dùng bộ phân tần chủ động và 4 chiếc ampli đèn. Dải cao (trên 10 KHz) được ghép với ampli single- end dùng bóng quân sự 6C33C của Nga vốn khá uy lực để phát huy hết khả năng của "super tweeter" Fostex. Dải trung (từ 500 Hz đến 10 KHz) ghép với ampli đèn 300B single-end, được coi là loại bóng vô địch về trung âm. Phần trung trầm (80 Hz - 500 Hz) dùng GU50 SE và phần trầm (dưới 80 Hz) dùng 300B đẩy kéo (push-pull).
Các thiết bị nguồn phục vụ hệ thống này cũng khá đa dạng, gồm cơ đĩa than Microseki với kim Benz Micro L2, cơ đĩa than Thorens 274 dùng kim Denon 103DR, đầu thu-phát băng cối Revox B77, CD Sonic Frontier, đĩa MD hiệu Denon 2000AL....
Âm thanh của dàn loa kèn và ampli tube tự chế trên khá thuyết phục, sân khấu âm thanh mênh mang, các tầng âm được phân lớp rõ ràng và có độ chi tiết rất cao. Tuy nhiên, anh Phương vẫn tỏ ra chưa thật hài lòng với hệ thống nghe nhạc hiện tại và bày tỏ ý định sẽ tiếp tục nâng cấp hệ thống loa tới 5 hoặc 6 đường tiếng, bởi anh cho rằng mình không thiếu ampli để phối ghép.



Hệ thống xem phim bằng máy chiếu 3 tia. Ảnh: VNAV.
Hệ thống xem phim 5.1 của anh cũng sử dụng hoàn toàn các thiết bị đèn điện tử và đây cũng có thể coi là một trong những rất ít hệ thống đèn 5.1 ở Việt Nam.
Phần "front" dùng 2 loa JBL A7 với ampli GU50 single-ended. Loa center sử dụng driver toàn dải của Fostex được đóng trong thùng dạng kèn để tái tạo tiếng người tốt nhất và được kéo bằng ampli 6P3C push-pull. 2 loa sau (rear) cũng dùng driver Fostex với ampli 6V6SE. Riêng với loa subwoofer thì anh sử dụng ampli OTL công suất lớn nhưng do tiêu thụ quá nhều điện năng nên anh vẫn phải thường xuyên dùng ampli bán dẫn cho hiệu quả.
Về phần hình, anh Phương dùng song song cả 2 thiết bị, TV Plasma và máy chiếu 3 tia, với đầu đọc DVD và một bộ máy tínhchuyên dụng để xem phim (HTPC).
Mặc dù mức đầu tư đối với hệ thống home theater này có thể nói là khiêm tốn, chỉ tương đương một hệ thống đồ hãng cỡ trên mức bình dân một chút, nhưng chất lượng âm thanh và hình ảnh rất tốt. Trái với hình dung của nhiều người, âm thanh surround từ hệ thống đèn đặc chế có độ phân giải rất cao, trong khi vẫn đảm bảo độ động, độ uy lực của một hệ thống home theater



Ampli OTL dùng 14 bóng 6H13C, sản phẩm được giải nhất cuộc thi ampli đèn công suất lớn của diễn đàn VNAV năm 2007. Ảnh nhân vật cung cấp.
Để có được một hệ thống nghe nhạc và xem phim ưng ý với hàm lượng DIY chiếm tới trên 80%, anh Phương cũng phải trải qua một quá trình tích lũy kinh nghiệm và nếu thiếu đam mê thì không thể thực hiện được.
Anh kể lại, "thời thanh niên còn đi học mê âm thanh lắm. Nhưng chưa có điều kiện để vọc. Lúc ấy cũng còn ghiền nhiều thứ khác như: vi tính, game... Đến một lúc khi công việc đã ổn định, niềm đam mê thuở nhỏ lại trỗi dậy. Vậy là lao vào DIY ngay". Nhớ lại cái buổi ban đầu tập tành với thú chơi ampli đèn, anh Phương đã vấp phải nhiều điều trở ngại. Thú chơi âm thanh lúc đó ở Việt Nam chưa phổ biến, kinh nghiệm và kiến thức được tập trung chủ yếu ở một số ít "cây đa, cây đề" khiến những người mới chơi rất vất vả. Anh Phương cùng những người bạn cùng sở thích đã phải tập hợp với nhau thành từng nhóm để trao đổi và học hỏi.
Đầu tiên, anh và các bạn chơi chỉ có thể lắp ráp ampli theo cách mạch điện đã có sẵn. Rồi dần rà, khi đã tự trang bị cho mình những kiến thức cơ bản, anh đã có thể tự thiết kế mạch, lắp ráp các sản phẩm có chất âm theo sở thích. Thậm chí anh còn tự trang bị các thiết bị đo chuyên dụng vốn chỉ dùng cho những kỹ sư thiết kế để hỗ trợ đo kiểm sao cho đạt được thông số đầu ra tương đương với các sản phẩm hãng. Rồi mày mò tìm hiểu các phần mềm chuyên dụng để giả lập, kiểm tra mạch điện trong quá trình thiết kế. Từ chỗ chỉ "sản xuất" thiết bị để nghe, anh còn lắp ampli để tham dự các cuộc thi do diễn đàn VNAV phát động và thường xuyên "khuân" về các giải thưởng. "Đam mê không có điểm dừng", anh Phương ví von.



Linh kiện được sử dụng không nhất thiết phải là loại đắt tiền. Ảnh: L.T.
Trong quá trình DIY, hầu hết các loại bóng đèn phổ thông trên thị trường như 300B, 2A3, 845, 211, EL34, 6L6, KT88, 6C33C, GM70... anh đều đã thử nghiệm để lắp ráp. Gần đây, anh chuyển sang các loại bóng rẻ tiền, chưa được nhiều người khai thác và thiên về lắp ampli đèn theo hướng không dùng biến áp xuất âm (OTL).
Các linh kiện được sử dụng cũng khá đa dạng, từ các loại tụ, trở hàng hiệu được đặt mua từ tận nước ngoài, tới các biến áp xuất âm được đặt hàng chế tạo thủ công trong nước và cả những linh kiện cũ nhặt nhạnh ở các cửa hàng chuyên về đồ rã máy. Theo anh, việc phối ghép các linh kiện là cả một nghệ thuật, đòi hỏi người ráp máy phải hiểu rõ đặc tính của từng loại, "giống như người đầu bếp phải hiểu rõ từng loại thức ăn, gia vị". Không nhất thiết phải dùng tới linh kiện đắt tiền. Quan trọng nhất vẫn là thiết kế. "Mạch điện phải đúng thì âm thanh mới hay", anh Phương chia sẻ.



Một chiếc phono ampli do anh Phương tự thiết kế và lắp ráp. Ảnh: L.T.
Trong thế giới của cộng đồng mạng, những người như anh Phương được coi là có khả năng định hướng, dẫn dắt cuộc chơi vì anh hội tụ đủ các điều kiện: kiến thức, kinh nghiệm, sự nhiệt tình và kể cả khả năng tài chính. Trên mạng thì được tôn vinh là vậy, nhưng ở ngoài đời, bạn bè và thậm chí là người thân cũng không thể hiểu nổi cái thú chơi không giống ai này. Họ cho anh là tốn quá nhiều thời gian và chi phí để DIY, thay vì dành thời gian đó tập trung kiếm tiền và mua một bộ đồ hãng thật "khủng".
"Đã là đam mê thì luôn có cái lý của nó. DIY luôn cho mình cảm giác được chinh phục", anh Phương nhẹ nhàng giải thích. Và như để thanh minh thêm, anh tếu táo, "sau bao năm không một đêm được ngủ đủ giấc vì lọ mọ DIY thì đến nay mình cũng đã tạm hài lòng với hệ thống hiện có để tập trung nghe nhạc".
Nguyễn Quang - Linh Chi

(Theo http://sohoa.vnexpress.net/News/Am-thanh/2008/10/3B9AF70B/ )

Acoustic Research AR-3A

Research AR-3A Speakers

Acoustic Research AR-3A, full-range speaker system in enclosure.

Dimensions: 25 by 14 by 11 3/8 inches. Price: $295. Manufacturer: Acoustic Research, Inc., 10 American Drive, Norwood, Mass. 02062
By way of background, the AR-3(and before it, the AR-1) has been regarded as the granddaddy of acoustic or air suspension speaker systems, based on a woofer design that was introduced back in 1954.  You have to drive the AR-3A with some what more amplifier power than most speakers take to get it to put out the “big sound,” especially in a large or acoustically damped room.
How does an AR-3A compare to an AR-3? The difference may vary from fairly apparent to quite subtle, depending on the program material. Music which is rich in predominantly upper midrange tones and fairly open in texture probably would demonstrate the difference best. The new speaker seems to be free of a certain kind of “calling attention to itself” in this region that the AR-3, by direct comparison, occasionally exhibits. Specifically, the AR-3 has been criticized for emphasizing the lower midrange while, by comparison, depressing the upper midrange. In the AR-3A, we can detect no aural grounds for such criticism.
Check out the rest of the pics after the break.

   

AR(Acoustic Research) AR-94

AR(Acoustic Research) AR-94
	78,000 yen(around the one-set and 1981 time)

Description 　 The floor type speaker system of high-tech series. A 20cm corn type Woofer is carried in low-pass, and the 20cm corn type mid range is carried in the inside region. The low-pitched sound play is improved by making only a Woofer into the slope of -6 dB/oct and making a mid range unit take charge of low-pass by a network. The 3.2cm dome shape tweeter is carried in the high region. Power handling capability is heightened by pouring in magnetic liquid between pole piece and a yoke. Moreover, since magnetic liquid leads a voice coil to the central axis of pole piece automatically, its accuracy of a unit improves and it is enabling little distorted play. "17AWG sky core coil", "electrolytic condenser", and "input-proof [ unguided quantity ] ceramic resistance" are used for the network part. The enclosure is a product made from high-density particle board, a top plate and the leg serve as black mould finishing, and the black network the side excelled [ network ] in sound permeability including the front baffle is attached. Moreover, the traditional acoustic suspension system is adopted and the low-pitched sound play is improved in air inside the enclosure by which full sealing was carried out acting as a spring supporting a corn.

Rating of a mode System 3 ways, 3 speaker acoustic suspension system, and a floor type Use unit For low-pass: 20cm corn type For inside regions: 20cm corn type For high regions: 3.2cm dome shape Low-pass play frequency 44Hz -3dB System Q 1.0 Output sound pressure level 87dB/W/m Impedance 6ohms (a minimum of 5ohms) Continuation allowable input 125W Crossover frequency 350Hz, 2kHz Content volume 50L Dimensions Width 356x height 778x depth of 273mm Weight 20kg

AR(Acoustic Research) AR-93

AR(Acoustic Research) AR-93
	98,000 yen(around the one-set and 1981 time)

Description 　 The floor type speaker system of the high-tech series which inherited the technology of vartical series. Two 20cm corn type Woofers are carried in low-pass. By fixing a unit to enclosure both sides, the wall dip which poses a problem with a floor type is canceled. The 20cm corn type mid range is carried in the inside region. The subenclosure is prepared in the core of the enclosure, it is mounted, and the mutual intervention with a Woofer unit is prevented. The 3.2cm dome shape tweeter is carried in the high region. Power handling capability is heightened by pouring in magnetic liquid between pole piece and a yoke. Moreover, since magnetic liquid leads a voice coil to the central axis of pole piece automatically, its accuracy of a unit improves and it is enabling little distorted play. A 17AWG sky core coil and the electrolytic condenser are used for the network part. The enclosure is a product made from high-density particle board, a top plate and the leg serve as black mould finishing, and the black network the side excelled [ network ] in sound permeability including the front baffle is attached. Moreover, the traditional acoustic suspension system is adopted and the low-pitched sound play is improved in air inside the enclosure by which full sealing was carried out acting as a spring supporting a corn.

Rating of a mode System 3 ways, 4 speaker acoustic suspension system, and a floor type Use unit For low-pass: 20cm corn type x2 For inside regions: 20cm corn type For high regions: 3.2cm dome shape Low-pass play frequency 44Hz -3dB System Q 0.9 Output sound pressure level 87dB/W/m Impedance 6ohms (a minimum of 4.5ohms) Continuation allowable input 125W Crossover frequency 350Hz, 2kHz Content volume 50L Dimensions Width 356x height 778x depth of 273mm Weight 23kg

AR(Acoustic Research) AR-92

AR(Acoustic Research) AR-92
	118,000 yen(around the one-set and 1980 time)

Description 　 3 way floor type speaker system of the vartical series which inherited the design philosophy of AR-9 and adopted the almost same composition as AR-91. The 25cm corn type Woofer is carried in low-pass. The unit of a 1.9cm dome shape is carried in the 3.8cm dome shape and the high region in the inside region. The same thing as AR-91 is adopted and these units put in the magnetic fruid of the shape of colloid which is tinged with the magnetism of NASA development between the voice coil and the yoke, and they have improved the input-proof while they aim at distorted reduction from a central axis as a structure as for which Bure is not. Furthermore, the acoustic blanket which is a special sound-absorbing material was attached to the surroundings of a unit, and sound quality degradation by reflective sound is prevented. A "17AWG sky core coil", a "computer class electrolytic condenser", "input-proof [ unguided quantity ] ceramic resistance", etc. are used for the element of a network part. The acoustic suspension system of AR tradition is adopted as the enclosure. By this system, air can achieve the duty of a spring by carrying out full sealing of the core, compliance can be enlarged, and it is possible to make low-pass resonance frequency lower. Moreover, walnut tone vinyl chloride finishing is given to the exterior.

Rating of a mode System 3 ways, 3 speaker acoustic suspension system, and a floor type Use unit For low-pass: 25cm corn type For inside regions: 3.8cm dome shape For high regions: 1.9cm dome shape Frequency response 32Hz - 30kHz Low-pass play frequency 44Hz -3dB System Q 0.7 Output sound pressure level 87dB/W/m Impedance 4ohms (a minimum of 3.2ohms) The continuation maximum input 125W The maximum input 200W Crossover frequency 700Hz, 7.5kHz Level control Inside region: Three-step switching High region: Three-step switching Content volume 46.8L Dimensions Width 356x height 797x depth of 290mm Weight 21kg

AR(Acoustic Research) AR-91

AR(Acoustic Research) AR-91
	158,000 yen(around the one-set and 1980 time)

Description 　 3 way floor type speaker system of the vartical series which inherited the design philosophy of AR-9. The 30cm corn type Woofer is carried in low-pass. The unit of a 1.9cm dome shape is carried in the 3.8cm dome shape and the high region in the inside region. Between the voice coil and the yoke, the magnetic fruid of the shape of colloid which is tinged with the magnetism of NASA development was put in, and the input-proof is improved while aiming at distorted reduction from a central axis as a structure as for which Bure is not. Furthermore, the acoustic blanket which is a special sound-absorbing material was attached to the surroundings of a unit, and sound quality degradation by reflective sound is prevented. A network part puts a speaker on an actual listening room in consideration of dissolution of wall dip, or examination is added under the environment of field front opening of 180 degrees, and the design is carried out. Moreover, a "17AWG sky core coil", a "computer class electrolytic condenser", "input-proof [ unguided quantity ] ceramic resistance", etc. are used for the element. The acoustic suspension system of AR tradition is adopted as the enclosure. By this system, air can achieve the duty of a spring by carrying out full sealing of the core, compliance can be enlarged, and it is possible to make low-pass resonance frequency lower. Moreover, walnut oil finishing is given.

Rating of a mode System 3 ways, 3 speaker acoustic suspension system, and a floor type Use unit For low-pass: 30cm corn type For inside regions: 3.8cm dome shape For high regions: 1.9cm dome shape Frequency response 27Hz - 30kHz Low-pass play frequency 35Hz -3dB System Q 0.6 Output sound pressure level 87dB/W/m Impedance 4ohms (a minimum of 3.2ohms) The continuation maximum input 125W The maximum input 300W Crossover frequency 700Hz, 7.5kHz Level control Inside region: Three-step switching High region: Three-step switching Content volume 46.8L Dimensions Width 356x height 800x depth of 290mm Weight 24kg

AR(Acoustic Research) AR-90

AR(Acoustic Research) AR-90 198,000 yen(around the one-set and 1980 time) Description 　 The Tallboy type speaker system of the vartical series which inherited the main designs of AR-9 and realized the miniaturization further. Two 25cm corn type Woofers are carried in low-pass, and little distorted low-pitched sound play is realized by installing in enclosure both sides. The same 20cm corn type Woofer as AR-9 is carried in inside low-pass. The natural vocal play is realized by having prevented the mutual intervention by mounting to the subenclosure, and also making this unit take charge of 200Hz - 1200Hz which is a vocal zone. a crown -- the unit of a 1.9cm dome shape is carried in the 3.8cm dome shape and the high region in the region. The same thing as AR-9 is adopted like [ these units ] inside low-pass, the magnetic fruid of the shape of colloid which is tinged with the magnetism of NASA development was put in between the voice coil and the yoke, and the input-proof is improved while aiming at distorted reduction from a central axis as a structure as for which Bure is not. A "17AWG sky core coil", a "computer class electrolytic condenser", "input-proof [ unguided quantity ] ceramic resistance", etc. are used for the network portion. The acoustic suspension system of AR tradition is adopted as the enclosure. By this system, air can achieve the duty of a spring by carrying out full sealing of the core, compliance can be enlarged, and it is possible to make low-pass resonance frequency lower. Moreover, the acoustic blanket which is a special sound-absorbing material was attached to the surroundings of a driver unit, and sound quality degradation by reflective sound is prevented. Finishing is walnut oil finishing. Rating of a mode System 4 ways, 5 speaker acoustic suspension system, and a Tallboy type Use unit For low-pass: 25cm corn type x2 For inside low-pass: 20cm corn type a crown -- : for regions -- a 3.8cm dome shape For high regions: 1.9cm dome shape Frequency response 23Hz - 30kHz Low-pass play frequency 32Hz -3dB System Q 0.8 Output sound pressure level 87dB/W/m Impedance 4ohms (a minimum of 3.2ohms) The continuation maximum input 150W The maximum input 300W Crossover frequency 200Hz, 1.2kHz, 7kHz Level control Inside low-pass: Three-step switching mid-high range: three-step switching High region: Three-step switching Content volume 90L Dimensions Width 368x height 1102x depth of 386mm Weight 37kg

AR(Acoustic Research) AR-25

AR(Acoustic Research) AR-25 49,800 yen(around the one-set and 1981 time) The speaker system which hits the 25th anniversary model of AR foundation which the technical staff who dealt with the design of vartical series and high-tech series tackled. The 20cm corn type Woofer is carried in low-pass. The 3.2cm ring radiator type tweeter is carried in the high region. Power handling capability is heightened by pouring in magnetic liquid between pole piece and a yoke. Moreover, since magnetic liquid leads a voice coil to the central axis of pole piece automatically, its accuracy of a unit improves and it is enabling little distorted play. The traditional acoustic suspension system is adopted as the enclosure, and the low-pitched sound play is improved in air inside the enclosure by which full sealing was carried out acting as a spring supporting a corn. Rating of a mode System 2 ways, 2 speaker acoustic suspension system, and a book shelf type Use unit For low-pass: 20cm corn type For high regions: 3.2cm ring type Frequency response 40Hz - 25kHz System Q 1.0 Output sound pressure level 86dB/W/m Impedance 8ohms The continuation maximum input 100W Crossover frequency 2kHz Content volume 18.5L Dimensions Width 298x height 544x depth of 195mm Weight 11kg

AR(Acoustic Research) AR-18

AR(Acoustic Research) AR-18 31,600 yen(around the one-set and 1981 time) Description 　 Small type 2 way book shelf type speaker system. The 20cm corn type Woofer is carried in low-pass. The 3.2cm ring radiator type tweeter is carried in the high region. Power handling capability is heightened by pouring in magnetic liquid between pole piece and a yoke. Moreover, since magnetic liquid leads a voice coil to the central axis of pole piece automatically, its accuracy of a unit improves and it is enabling little distorted play. Tone control of a two-step change is carried in high regions. The traditional acoustic suspension system is adopted as the enclosure, and the low-pitched sound play is improved in air inside the enclosure by which full sealing was carried out acting as a spring supporting a corn. Rating of a mode System 2 ways, 2 speaker acoustic suspension system, and a book shelf type Use unit For low-pass: 20cm corn type For high regions: 3.2cm ring type Frequency response 48Hz - 25kHz System Q 1.0 Output sound pressure level 86dB/W/m Impedance 8ohms The continuation maximum input 100W Crossover frequency 2kHz Content volume 9.77L Dimensions Width 244x height 419x depth of 159mm Weight 6.1kg

AR(Acoustic Research) AR-14

AR(Acoustic Research) AR-14
	79,800 yen(around the one-set and 1981 time)

Description 　 2 way book shelf type speaker system which aimed at the improvement of a low-pitched sound region. The 25cm corn type Woofer is carried in low-pass. The 2.5cm dome shape tweeter is carried in the high region. Power handling capability is heightened by pouring in magnetic liquid between pole piece and a yoke. Moreover, since magnetic liquid leads a voice coil to the central axis of pole piece automatically, its accuracy of a unit improves and it is enabling little distorted play. Tone control of a three-step change is carried in high regions. The traditional acoustic suspension system is adopted as the enclosure, and the low-pitched sound play is improved in air inside the enclosure by which full sealing was carried out acting as a spring supporting a corn.

Rating of a mode System 2 ways, 2 speaker acoustic suspension system, and a book shelf type Use unit For low-pass: 25cm corn type For high regions: 3.2cm dome shape Frequency response 36Hz - 25kHz System Q 1.15 Output sound pressure level 86dB/W/m Impedance 8ohms The continuation maximum input 100W Crossover frequency 1.3kHz Content volume 41.9L Dimensions Width 354x height 635x depth of 273mm Weight 15.9kg

AR(Acoustic Research) AR-12

AR(Acoustic Research) AR-12
	105,000 yen(around the one-set and 1981 time)

Description 　 3 way book shelf type speaker system which hits the past of AR-14. A 25cm corn type Woofer is carried in low-pass, and the 5.6cm corn type mid range is carried in the inside region. The 1.9cm dome shape tweeter is carried in the high region. The input-proof is improved by adopting a Water-cooled. As a level control, three-step change tone control is carried in the object for inside regions, and high regions. The traditional acoustic suspension system is adopted as the enclosure, and the low-pitched sound play is improved in air inside the enclosure by which full sealing was carried out acting as a spring supporting a corn.

Rating of a mode System 3 ways, 3 speaker acoustic suspension system, and a book shelf type Use unit For low-pass: 25cm corn type For inside regions: 5.6cm corn type For high regions: 1.9cm dome shape Frequency response 36Hz - 30kHz Output sound pressure level 86dB/W/m Impedance 8ohms The continuation maximum input 150W Crossover frequency 700Hz, 4kHz Dimensions Width 354x height 635x depth of 273mm Weight 17kg

AR(Acoustic Research) AR-9

AR(Acoustic Research) AR-9
	278,000 yen(around the one-set and 1980 time)

Description 　 The large-sized Tallboy speaker system of the vartical series which also fully consider up the correspondence to high-output power amplifier, and was designed. Two 30cm corn type Woofers are adopted as low-pass, and it has composition arranged on both the sides of the enclosure. Furthermore, the wall dip phenomenon generated between a speaker and a back wall is canceled because crossover frequency shall be 200Hz. inside low-pass -- a 20cm corn type and a crown -- the unit of a 1.9cm dome shape is carried in the 3.8cm dome shape and the high region in the region. The inside low-pass unit is carried in the subenclosure, and has prevented the mutual intervention in a core. moreover, a crown -- the "magnetic fruid" of the shape of colloid which is tinged with the magnetism which NASA developed is put in between the voice coil of a region / high region unit, and the yoke. And distorted reduction was aimed at from the central axis as a structure as for which Bure is not, and the input-proof is improved. The electronic automatic transmission developed uniquely is adopted as the network part as an object for low-pass. This controls the low-pass characteristic automatically electrically like the missions of an automatic car,Without reducing a low-pass output, it operates so that dumping may become the maximum with resonance frequency, and even if it exceeds a bus spectrum about the part beyond resonance frequency, it switches electrically so that the flat characteristic may be secured. Moreover, a 17AWG sky core coil, a computer class electrolytic condenser, input-proof [ high ] ceramic resistance, etc. are adopted as the use element. The acoustic suspension system of AR tradition is adopted as the enclosure. By this system, air can achieve the duty of a spring by carrying out full sealing of the core, compliance can be enlarged, and it is possible to make low-pass resonance frequency lower. Moreover, the acoustic blanket which is a special sound-absorbing material was attached to the surroundings of a driver unit, and sound quality degradation by reflective sound is prevented. Finishing is walnut oil finishing.

Rating of a mode System 4 ways, 5 speaker acoustic suspension system, and a Tallboy type Use unit For low-pass: 30cm corn type x2 For inside low-pass: 20cm corn type a crown -- : for regions -- a 3.8cm dome shape For high regions: 1.9cm dome shape Frequency response 18Hz - 30kHz Low-pass play frequency 28Hz -3dB System Q 0.5 Output sound pressure level 87dB/W/m Impedance 4ohms (a minimum of 3.2ohms) The continuation maximum input 175W The maximum input 400W Crossover frequency 200Hz, 1.2kHz, 7kHz Level control Low-pass: Automatic Inside low-pass: Three-step switching a crown -- region: -- three-step switching High region: Three-step switching Content volume 120L Dimensions Width 381x height 1340x depth of 402mm Weight 59kg

AR Acoustic Reserch

AR(Acoustic Research) AR-4x
	38,000 yen(one set, the 1967 release)

Description 　 The speaker system which changed the model of a tweeter based on AR-4 which was put on the market in 1965 and called explosive popularity. A 6cm corn type unit is adopted as a 20cm corn type Woofer and a high region low-pass. The acoustic suspension system is adopted as the enclosure. This system was a system by Mr. Edgar Villchur's invention, and it was developed in order to remove the fault of the speaker till then with which harmonic distortion increases especially in low-pitched sound. By this system, the box without corn paper with high intensity, an air leak, and resonance by which full sealing was carried out is used, the parasitism vibration at the time of a low-pitched sound play is braked, and distortion is suppressed. Finishing of the exterior serves as oil finish of the walnut.

Rating of a mode System 2 ways, 2 speaker acoustic suspension system, and a book shelf type Use unit For low-pass: 20cm corn type For high regions: 6cm dome shape Frequency response 45Hz - 20kHz Impedance 8ohms Allowable input Suitable for the amplifier beyond 15W Crossover frequency 1kHz Dimensions Width 255x height 482x depth of 225mm Weight 7.5kg

AR(Acoustic Research) AR-3a

AR(Acoustic Research) AR-3a 162,000 yen(one set, the 1966 release) Description 　 The speaker system which improved the squawker and tweeter of AR-3 announced in 1959. A 2cm dome shape unit is adopted as a 3.5cm dome shape and a high region in the inside region. By using the material developed newly, it is crossing low by making an aperture small, and this has improved the reproducing characteristics and directional characteristics of inside compass and a high region. A 30cm high compliance corn type Woofer is adopted as low-pass. The acoustic suspension system is adopted as the enclosure. This system was a system by Mr. Edgar Villchur's invention, and it was developed in order to remove the fault of the speaker till then with which harmonic distortion increases especially in low-pitched sound. By this system, the box without corn paper with high intensity, an air leak, and resonance by which full sealing was carried out is used, the parasitism vibration at the time of a low-pitched sound play is braked, and distortion is suppressed. Finishing of the exterior serves as oil finish of the walnut. Rating of a mode System 3 ways, 3 speaker acoustic suspension system, and a book shelf type Use unit For low-pass: 30cm corn type For inside regions: 3.5cm dome shape For high regions: 2cm dome shape Frequency response 30Hz - 20kHz Impedance 4ohms Allowable input Suitable for 25W - 100 Class W amplifier Crossover frequency 575Hz, 5kHz Dimensions Width 355x height 635x depth of 292mm Weight 26.5kg

AR(Acoustic Research) AR Amp

AR(Acoustic Research) AR Amp	147,000 yen(1966 release)
	With a case: 155,000 yen(1968 release)

Description 　 The solid-state Integrated Amplifier of AR. In the test report of the February, 1968 issue of a high fidelity magazine, it was published saying, "It more easily than the characteristic of AR announcement exceeded the test result", and popularity was acquired.

Rating of a mode Form Integrated Amplifier Output (r. per m.s and channel) More than 60W (4ohms) 50W (8ohms) 30W (16ohms) Frequency response 20Hz-20kHz±1dB Harmonic distortion 0.5% (20Hz - 20kHz) IM distortion 0.25% (at the time of 60:7kHz=4:1, a Phono input, and an Output power) Signal to noise ratio Phono:57dB Tuner, Tape: 75dB Dumping factor 8-20 (4ohms) 16-40 (8ohms) 32-80 (16ohms) Input sensitivity Phono: 2-5mV sensitivity adjustment is possible. Tuner, Tape: 200mV Tone control Adjustment according to height and right and left is possible at a same axle type. Mode stereo, mono, null Power consumption 125W At the time of the maximum except take-off: 500W Dimensions Width 385x height 115x depth of 255mm

Loa AR - món đồ kỷ niệm

Chất lượng có còn được như AR huyền thoại không thì không biết... chỉ biết rằng với số lượng sản xuất tung ra thị trường rất hạn chế thì không phải ai muốn mua cũng có được ... nên thần dân audiophile cũng chả mấy quan tâm ...vì hươu cao cổ sắp bị tuyệt chủng rồi...hihi.
 Thông tin và hình ảnh được chụp lại từ cuốn catalogue CES 2009 tại LasVegas mà Fusin có được.\

 Loa AR

Huhuhu sao lúc AR "chết" ai cũng biết ... mà chia buồn, ặc ặc sao lúc sống lại không ... báo cho mọi người biết mà đến đòi ... mua tiếp!

Thưa các Bác! Cháu trường của ngài Edgar Villchur - Dr Paul Mills (Kỷ sư trưởng của Hãng Loa Tannoy những năm 1980- Người Tốt nghiệp PhD Essex Universisty's audio Engineer) đã phục hưng dòng Loa cổ AR truyền thống của Ông Nội EV... bằng các dòng sản phẩm hiện đại hơn mà vẫn giữ chất âm truyền thống???? được giới thiệu trong triển lãm CES năm 2009 tại Las Vegas.

Loa AR - món đồ kỷ niệm

Loa AR 1. Ảnh: Hometheaterhifi.

Sản phẩm AR1 ra mắt lần đầu năm 1954, thời điểm thay đổi cách chế tạo loa mà người ta sẽ mãi ghi nhớ. Loa hai đường tiếng AR1 có loa bass đường kính 12” AR và loa treble đường kính 8” 755A Altec. Sản phẩm thực sự gây tiếng vang bởi kích thước nhỏ gọn hơn hẳn so với các loa trước đây nhưng uy lực giải trầm không hề giảm sút, người ta ví von sự tiện lợi khi sử dụng cặp loa AR1 là không phải kê hai chiếc tủ lạnh trong phòng nghe.

Điểm đặc biệt về công nghệ ở chỗ loa bass sử dụng hệ thống nhún lò xo bằng hệ thống vành đệm nhún không khí, phần lưng củ loa được bọc kín, như vậy biên độ dao động màng loa sẽ quyết định bởi sự phối hợp nhịp nhàng giữa lớp không khí bên trong và vành đệm nhún phía ngoài. Thiết kế thay thế vành nhún lò xo cơ khí bằng lớp đệm không khí kín bên trong được gọi là “acoustic suspension”, hiệu quả mang lại rõ rệt: củ loa hoạt động rất tuyến tính , phần lớn tránh được hiện tượng méo pha.

Phát minh sáng tạo độc đáo, hiệu quả này đã được đăng ký bằng sáng chế tại Mỹ vào năm 1956 đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong xu hướng sản xuất & chế tạo loa điện động, đồng thời vào năm này hãng tung ra sản phẩm tiếp theo AR2. Giá thành cặp loa khi xuất xưởng là 87 USD nhưng chỉ trong 2 năm hãng đã đạt doanh thu 1 triệu USD chỉ tính riêng cho model AR2. Các sản phẩm của AR được bảo hành trong vòng 5 năm và trở thành tiêu chuẩn cho đến ngày hôm nay.

Trong khoảng 10 năm tiếp theo AR phát triển mạnh mẽ, hãng loạt sản phẩm nổi danh được tung ra như AR-2, AR-2a, AR-2x, AR-2ax, AR-3, AR-3a, AR-4, và AR-4x, trong đó nổi tiếng nhất có lẽ phải kể đến loa AR-3

Huyền thoại Acoustic Research-Loa AR3A

Lời tựa

Acoustic Research được coi là một huyền thoại trong ngành audio. AR được Edgar Wilchur thành lập năm 1954, và là một trong những cái tên cổ nhất và được nhiều người biết đến nhất trong ngành audio. AR đã có nhiều sáng chế và đã đặt ra nhiều tiêu chuẩn vẫn còn được sử dụng đến ngày nay. Với việc phát triển chiếc loa acoustic suspension đầu tiên trên thế giới AR-1, AR đã trở thành nhà sản xuất loa đầu tiên cung cấp ra thị trường sản phẩm loa có chất lượng cao với mức giá vừa phải. Trước khi AR ra đời, để tái tạo được âm bass tương đương với thùng loa AR-1, các nhà sản xuất khác (như Bozak chẳng hạn) phải sử dụng các thiết kế loa cơ khí có kích thước gấp 4-5 lần thùng loa AR-1, và có độ méo hơn gấp hàng chục lần. AR cũng là hãng phát minh ra mâm quay đĩa than dạng 3 điểm, mà sau này được các hãng khác như Linn áp dụng cho mâm quay LP-12 nổi tiếng một thời của mình. 

AR có một cách tiếp cận rất riêng trong việc thiết kế loa (ít nhất là trong thời kỳ đầu, từ năm 1954-1981). AR dựa rất nhiều vào việc đo đạc các thông số kỹ thuật. Edgar Villchur cho rằng loa cũng có thể được đo đạc và định lượng giống như microphone, ampli và các thiết bị âm thanh khác. Việc nghe kiểm tra chỉ nhằm xác nhận các phép đo. AR đi theo hướng tiếp cận “far field”, có nghĩa là âm thanh cân bằng ở nhiều vị trí trong phòng nghe. Trong khi đó, những thiết kế khác và nhất là những thiết kế hiện đại đi theo hướng “near field”, tập trung vào âm hình và người nghe phải ở vị trí điểm ngọt để có thể cảm nhận âm thanh tốt nhất. 

Một trong những lý do mà nhiều audiophile vẫn yêu thích AR cho đến tận hôm nay đơn giản là loa AR cho âm thanh rất trung thực. Loa AR không thêm vào hay lấy bớt đi âm thanh nguồn như nhiều loại loa khác. Chúng cho tiếng rất gần với nhạc sống. Nhiều người cho rằng tiếng của AR hơn “đần” nhưng Villchur từng nói rằng nếu bạn tới nghe một buổi hòa nhạc, âm thanh trong phòng hòa nhạc thường “đần” hơn âm thanh mà các thiết bị hifi tái tạo. Mục tiêu mà Villchur nhắm tới đơn giản là tái tạo lại âm thanh một cách trung thực nhất trong phạm vi kỹ thuật cho phép. Những sản phẩm top-of-the-line của AR như AR-3, AR-3a, AR-LST, AR-10Pi, AR-9 được coi là những sản phẩm tốt nhất và trung thực nhất mà AR thiết kế ra mà không bị hạn chế bởi kinh phí.

AR-3 là bước tiếp nối phát triển trên cơ sở thành công của AR-1, bằng cách bổ sung loa mid và treble dạng dome đầu tiên trên thế giới. Với bước tiến này, AR thực sự đã đưa ra thị trường một sản phẩm loa full-range thực sự với chất lượng cao. Sau gần 50 năm, nhiều đôi loa AR-3 vẫn được nhiều tín đồ trung thành của AR sử dụng để thưởng thức nhiều loại nhạc khác nhau, và vẫn cho những âm thanh làm say đắm lòng người.

Dưới đây là một bài review về AR-3 được đăng trên tạp chí Tone Audio. Tác giả bài viết là một kỹ sư hòa âm trẻ nhưng có niềm đam mê với AR cổ. Bài viết này được chúng tôi (ar3a và chich_bong_oi) chuyển ngữ sang tiếng Việt nhằm giúp các fan của AR tại Việt Nam có thêm thông tin về một dòng loa huyền thoại của AR. Các bác có khả năng đọc tiếng Anh có thể tham khảo bản gốc tiếng Anh bằng cách vào thư viện VNAV trên GMAIL (username: vnav.net, password: vnav11) hoặc tải trực tiếp tạp chí Tone Audio từ trang: http://www.tonepublications.com/TA-mag.htm (Số 6, bài có tựa đề Blast from the past).


Âm vang một thời

Chỉ cần nhắc đến cái tên Acoustic Research cho những người trên 40 tuổi, bạn sẽ thấy họ mỉm cười. Tất cả đám thanh niên thời thập niên 60 lụi hụi ráp amp Heathkit hay Dynaco đều mơ ước sở hữu một đôi AR3 như cha của họ, nhưng với giá $250 một chiếc thì tiền tiêu vặt để dành không biết đến khi nào mới đủ. 

AR3 là một hệ thống loa mang tính cách mạng, có những bước đột phá về công nghệ ở nhiều mặt. AR3 ra mắt vào mùa thu năm 1958 tại Hội chợ Âm nhạc và Hi-Fi New York. AR3 là sự kết hợp của chiếc loa bass công nghệ acoustic suspension dùng trong đôi loa được đánh giá rất cao AR1 cùng với các loa dải trên được thiết kế mới.

Edgar Villchur, bộ óc đằng sau Acoustic Research đã tiến hành nhiều thử nghiệm và đưa ra kết luận rằng đa số âm thanh chúng ta nghe từ một hệ thống loa là âm thanh phản xạ. Ông đã làm nhiều thử nghiệm với các loa dải trên dạng nón (cone), và cuối cùng hài lòng với một kiểu thiết kế có phần trung tâm của nón cao hơn viền loa xung quanh. Kết quả là thiết kế loa dạng vòm (dome) ra đời. Thiết kế dạng vòm cho phép âm thanh ở dải tần cao phát tán rất đều trong không gian. Điều đặc biệt của những thiết bị này là ở chỗ cuộn dây không hề có lõi. Cuộn dây siêu nhẹ làm từ nhôm được gắn thẳng vào phần chóp bằng vải. Một lượng lớn bông thủy tinh được chèn vào khoảng hở giữa mặt trong của chóp và lõi nam châm.

Loa trung dùng nam châm Alnico nặng 2.2kg, và loa treble dùng nam châm Alnico nặng 1.4kg. Những chiếc loa có thiết kế siêu việt này có thể thể hiện tần số đáp ứng phẳng tuyệt đối.

Vì có kết cấu cuộn dây siêu nhẹ, những chiếc loa này cũng có đáp tuyến tức thời rất tốt. Gần 50 năm sau, những chiếc loa này vẫn có độ tin cậy cao.

Những chiếc loa này thường không hỏng vì lý do công suất cao. Nguyên nhân thường gặp nhất là sợi dây mỏng manh từ cuộn dây nối ra ngoài thùng loa bị đứt. Một nguyên nhân hay gặp khác là chóp loa bật tung ra ngoài do áp lực từ lớp bông thủy tinh bên dưới, nhưng vấn đề này chỉ thường gặp với loa trung. Nếu bạn nhìn thấy chiếc loa trung của AR3, bạn sẽ thấy một lớp lưới thép trùm lên trên, và có một lớp bông thủy tinh giữa chóp loa và lớp lưới thép.

Acoustic Research là một hãng đáng kinh ngạc khi họ làm thay đổi vĩnh viễn nền công nghiệp âm thanh bởi họ đã tạo ra được thứ âm thanh rất tự nhiên, đặc tính chính trong các sản phẩm của AR. Nhờ kích thước nhỏ gọn, loa AR có thể được bày trong phòng khách một cách dễ dàng, thường được kê trên giá sách. (Do đó xuất hiện cụm từ loa giá sách – bookself speaker).

Trước AR, các đôi loa thường có kích thước lớn, cồng kềnh (chẳng bao giờ chiếm được thiện cảm của các bà nội trợ!), và đòi hỏi phòng lớn. AR không chỉ giải quyết vấn đề này, mà còn tạo ra được những đôi loa ưu trội về mọi mặt trên thị trường vào thời gian đó. Các audiophiles thường không thích nghe điều này, nhưng AR-3 vẫn có nhiều ưu điểm khi so sánh với các đôi loa hi-end trên thị trường hiện nay. Ở 40Hz, loa bass 12” của AR chỉ gây méo 5% ở 100dB SPL! AR-3 quả nhiên là cây đàn Stradivarius của các loại loa. Cả trước và sau sự ra đời của AR-3, không đôi loa nào giống như nó.

Khi được phối ghép hợp lý, AR-3 có khả năng tái tạo âm nhạc với mức độ chân thực đến khó tin. Thú thực, tôi có cảm tình với AR-3 hơn AR-3a, model được coi là cải tiến của thế hệ AR-3. 3a quả thực có vẻ dễ nghe hơn, nhưng nó không hoàn toàn có được sự tự nhiên và gần gũi như AR-3. Dường như loa tép của AR-3 có được thứ âm thanh tinh tế, thanh nhã. Khi tôi nghe một bản ghi violin chất lượng tốt, ví như bản ghi lại của hãng thâu âm RCA Living Stereo, dàn nhạc Giao hưởng Chicago chơi nhạc của Brahms: Violin Concerto in D op.77, nghe âm thanh từ cây Stradivarius của Jascha Heifetz thật đáng kinh ngạc!

Các bạn có thể nghe được lớp lang nhạc cụ lồng ghép với nhau mà không hề có dấu hiệu của sai lỗi về hoà âm - điều thường thấy ở các đôi loa không đạt tiêu chuẩn. Bạn có thể cảm nhận được rõ ràng không khí trong phòng hoà nhạc: dồn nén và decay thật hoàn hảo mà không hề mất đi độ chi tiết trong quá trình reflection decay. Tôi nhận thấy rằng, các quá trình trên ở AR-3a, một số hoà âm phức tạp, đặc biệt là decay đã bị mất. Hệ thống AR-3a cũng không có được sự hoành tráng, mạnh mẽ như AR-3.

Lựa chọn âmly

Cả AR-3 lẫn AR-3a đều có độ nhạy không cao (85dB) và khó đánh. Hai hệ thống loa này đều có trở kháng 4 ohm. Loa bass có cuộn dây kép 2 inch nằm trong kết cấu nam châm Alnico nặng khoảng 5kg. Các đời AR-3a tiếp theo lại có kết cấu nam châm dạng gốm nặng 80 ao-xơ (2,5kg). Kết cấu loa này đòi hỏi công suất rất lớn, là một thách thức đối với các âmly trong hệ thống. Mặc dù tôi có nghe câu chuyện về những chiếc loa tép bị cháy của AR-3a, song điều này có thể ngăn chặn được; chìa khoá của vấn đề nằm ở chỗ, phải đánh AR bằng những âmly công suất đủ lớn và sạch! Ngắt mạch (clipping) có thể làm hỏng loa tép, đặc biệt là loa tép của AR-3a. 

Khi sử dụng âmly bán dẫn, phải đảm bảo rằng nó chạy được ở mức trở kháng 4-ohm và có thế xuống được 2 ohm trong một số trường hợp. Với âmly bán dẫn, tôi đề cử những âmly có công suất không nhỏ hơn 150w mỗi kênh. Ngày nay, có khá nhiều âmly bán dẫn tốt trên thị trường với mức giá phải chăng, hợp túi tiền. 

Tôi đánh các đôi dòng AR-3 của tôi bằng âmly cổ Eico HF-89 có công suất 50w/kênh. Đây là âmly đèn classA, chạy chế độ đẩy kéo. Âmly của tôi là một trong số ít những âmly đèn cổ đủ công suất để đánh AR-3 và các đặc tính về độ méo của một âmly đèn, còn xa mới có thể ảnh hưởng tới loa tép của AR. Thật may mắn cho những người yêu đèn như tôi; trên thị trường cũng có những âmly đèn giá cả hợp lý, rất hợp với AR. Một lần nữa tôi muốn nhấn mạnh, công suất càng lớn càng tốt!

Kê đặt

AR-3 và AR-3a (hoặc bất kỳ đôi loa AR nào có loa trung và tép bố trí lệch tâm) đều là những đôi loa xuất sắc, song, giống như bất kỳ một thiết bị audio nào, chúng đều phải có những điểm yếu nhất định. Chúng có thể phối hợp với nhau tốt hơn nữa, nếu loa trung và loa siêu tép được đặt theo phương thẳng đứng với loa bass. Việc bố trí loa trung và loa tép lệch tâm so với loa bass thực sự khiến chúng ta khó sắp xếp loa trong phòng có diện tích nhỏ. Vấn đề này sẽ tự khắc biến mất khi đặt loa trong phòng lớn, bởi loa được thiết kế đặt rất xa nhau. Nếu bạn có thể đặt chúng cách nhau chừng 10 – 15 feet (3 – 4,5m), các loa sẽ phối hợp với nhau tốt hơn nhiều. Bạn càng ngồi gần loa, càng để loa gần nhau thì khả năng bạn nghe được âm thanh từ từng loa con càng nhiều, và càng ít nghe được âm thanh tổng thể phát ra từ cặp loa. Tôi nghĩ, đây là một trong những đặc tính khiến các audiophile hiện đại không thích loa AR. Họ không biết làm thế nào để kê đặt chúng sao cho có hiệu quả nhất. 

Các loa ngày nay phần nhiều được thiết kế theo kiểu “cắm-và-chạy”, một số ít trong đó có thể điều chỉnh được âm lượng để kiểm tra sự khác nhau giữa loa trái và loa phải. Thường thì các loa con được thiết kế theo phương thẳng đứng hoặc là các cặp đối xứng để sao cho đạt được hiệu quả tối ưu về tái tạo âm thanh hai kênh. Với hầu hết các cặp loa đó, bạn đặt chúng cách nhau chừng 4 – 8 feet (1,2 – 2,4m) và hướng thẳng về đằng trước, kiểm tra lại một lần xem chúng có cùng vị trí với nhau không, và thế là bạn hoàn thành việc kê đặt!

Với tôi, việc kê đặt loa AR lại có một số bước hơi khác và đây là cách tôi đã làm: Bắt đầu bằng việc kê đứng loa lên trên giá, loa bass hướng xuống dưới. Công đoạn này hiệu quả với bất kỳ một đôi loa 3 đường tiếng nào của AR có loa trung và loa tép bố trí lệch tâm. Nếu không quá cầu kỳ, bạn cũng có thể làm tương tự với những model hai đường tiếng như AR-4x.

Trước tiên, tôi đặt hai loa trên chân loa cạnh nhau ngay giữa phòng. Sau đó, giảm hết tiếng trung và tiếng tép của hai loa. Khi tôi đã cảm nhận được tiếng bass chuẩn của AR, tôi bắt đầu tăng tiếng trung lên ở mức độ phù hợp và tiếp đến là tiếng tép. Tiếp theo, tôi nghe hết sức ẩn thận, kiểm tra hai lần sự phối hợp về tổng thể của loa lớn. Tiếp đến, để 1 loa ở chế độ câm để kiểm tra chiếc còn lại, làm tương tự với chiếc kia. Bật đều hai loa và kiểm tra rồi điều chỉnh nếu cần thiết để chắc rằng cả hai loa đều phải kêu như nhau.

Quá trình này thật buồn tẻ và dễ gây mệt mỏi, nhưng tôi đảm bảo rằng bạn sẽ thấy rất khác sau khi bạn làm như vậy. Hãy coi như một bài tập thẩm âm để kiểm tra tai với nhạc cụ, đây cũng là một bài luyện tai rất hữu ích đối với các audiophile. Sau khi kết thúc công đoạn này, tôi đặt chúng vào các vị trí ước tính. Với điều kiện phòng của mình, tôi ưa đặt chúng cách nhau chừng 7 – 10 feet (2,1 – 3m). Tôi đặt loa theo chiều thẳng đứng trên chân loa cao 12” với các điểm cách ly ở dưới đáy. Tôi đánh giá rất cao chân loa bằng gỗ cao 12” được làm bởi Wood Technology. Chúng có giá khoảng 60$ trên trang web http://www.rack-sandstands.com

Một khi đôi loa đã được đặt vào vị trí, tôi ước tính khoảng cách từ tường để biết chắc rằng, âm thanh phát ra từ hai loa đến tai nghe vào cùng một thời điểm. Tôi ưa vị trí đặt cách tường từ 4 – 5 feet (1,2 – 1,5m). Vị trí ngồi nghe cũng phải nằm chính giữa hai loa. Giờ tôi mới có cơ hội ngồi xuống!

Với một bản ghi nổi tiếng, tốt hơn là một giọng vocal tốt, xuất hiện ở vị trí chính giữa sẽ rất có ích cho công việc hiệu chỉnh cuối cùng. Bài hát My Skin của Natalie Merchant trong album Ophelia là một trong những bản ghi phù hợp, được tôi sử dụng cho công đoạn này. Tôi thường sử dụng bản The Fox của Nickel Creek trong album Nickel Creek để làm tham chiếu cho giọng nam. Nếu giọng ca không nằm ở chính giữa hai loa, vấn đề trở nên khó khăn hơn một chút, gây nên bởi việc bố trí loa lệch tâm.

Nếu ta xoay hay loa vào trong, hướng loa sẽ thay đổi. Nếu ta xoay loa trái vào trong, loa tép sẽ hơi tiến hơn một chút, trong khi đó, loa trung lại hơi lùi một chút. Và ngược lại đối với loa bên phải.

Do ta không bao giờ có thể đạt được hướng hoàn hảo giữa loa tép trái và phải, chúng ta cần phải tìm ra một vị trí không bị lệch pha mà ở đó, âm nhạc được tái tạo tốt nhất.

Pha vs Thời gian vs Cực

Các bạn hãy nhớ rằng pha được ước lượng bằng THỜI GIAN, không phải là cực, khái niệm này là tuyệt đối. Mọi người thường nói “pha” ngay cả khi họ muốn ám chỉ đến “cực”. Bạn có thể đảo pha và xoay cực, nhưng bạn không thể xoay pha! Nếu bạn có thể xoay pha, vui lòng cho tôi biết ngay lập tức! Việc này giống như nếu tôi có thể quay trở lại quá khứ, tôi có thể gọi cho AR và đặt hàng họ thật nhiều!

Khi đã chọn được vị trí thích hợp cho loa và người nghe, đôi loa sẽ biến mất và âm hình trở nên long lanh. Khi chơi một bản ghi nhạc cổ điển loại tốt, bạn sẽ không thể hình dung được âm thanh đang phát ra từ hai chiếc loa, bạn sẽ thấy một sân khấu âm thanh rộng mênh mông và thực sự thuyết phục. Khi nghe vocal, giọng hát sẽ xuất hiện từ chính giữa. Bạn sẽ không tin được rằng có sự hiện diện của những chiếc loa ở đó.

Nếu đang có một đôi loa AR cất ở tầng hầm hay tầng áp mái, hãy phủi bụi và cắm dây loa vào! Và nếu như chúng vẫn còn hoạt động, tôi nghĩ bạn sẽ có những trải nghiệm đầy thú vị với màn trình diễn của chúng. Nếu chúng không hoạt động, hãy ghé thăm trang web http://www.classicspeakerpages.net , là một thư viện với các thông tin phong phú về AR. Bạn cũng có thể tham gia các diễn đàn thảo luận và đưa ra câu hỏi của mình. Ở đó có những con người có vốn kiến thức đáng kinh ngạc trên diễn đàn luôn sẵn lòng giúp bạn. Tôi muốn gửi lời cảm ơn tới Tom Tyson - một người khao khát và đam mê AR vì những thông tin cơ bản rất chi tiết về AR và các sản phẩm của họ, cũng như những thông tin kỹ thuật. Tom thường xuyên post bài trên trang web Classic Speaker và là một kho kiến thức. Enjoy!

Loa AR - món đồ kỷ niệm

Các loa mang tên AR (Acoustic Research) được dân chơi nâng niu như những món đồ kỷ niệm bởi loa thể hiện chất âm độc đáo, đặc trưng cho dù hình thức xấu xí.

Loa treble AR 3. Ảnh: Speakerreviews.

Hãng loa Acoustic Research được thành lập vào năm 1954 do ông Edgad Villchur sáng lập. 20 năm sau, khi Edgad rời khỏi Acoustic Research, hãng này không còn sản xuất nhưng bộ loa mang mã hiệu AR nữa. Tuy nhiên, tên tuổi ông luôn được nhắc tới trong lịch sử phát triển công nghệ sản xuất loa bởi lẽ ông phát minh ra thiết kế thùng loa kín với hệ thống vành loa đệm nhún không khí.

Lịch sử chiếc loa ra đời từ năm 1874 khi xuất hiện nam châm điện động có tác dụng truyền đạt âm thanh và phát triển liên tục, tuy nhiên, cho tới trước thập kỷ 50 mặc dù đã được cải tiến không ngừng nhưng kết cấu loa vẫn rất cồng kềnh (thùng loa thiết kế mở) và gặp nhiều khó khăn trong việc tái tạo âm thanh dải âm thấp (loa bass). Vấn đề lớn nhất phải là khi chế tạo thùng loa kín sẽ phát sinh sóng âm thanh ngược pha với sóng pha chính gây ra méo pha, đặc biệt ở dải âm trầm khi mà đường kính loa lớn đồng nghĩa với việc cường độ sóng mạnh nên độ méo lại càng gia tăng. Do đó phải làm kích thước thùng loa đồ sộ để giảm hiệu ứng này, điều dường như đi ngược lại xu thế phát triển công nghệ khi người tiêu dùng mong muốn sử dụng các sản phẩm ngày càng tiện lợi và nhỏ gọn hơn.

Khi đó Edgar Villchur là người chủ một tiệp bán thiết bị âm thanh đã theo học khóa học về âm thanh tại trường đại học New York để rồi nảy ra ý tưởng thay thế loa thùng hở cỡ lớn bằng loa thùng kín cỡ nhỏ nhưng vẫn đảm bảo chất lượng âm thanh. Trong số những người mà Villchur trao đổi ý tưởng kể trên chỉ có Henry Kloss ủng hộ và hợp tác cùng sáng lập ra hãng Acoustic Research có trụ sở tại Cambridge, bang Massachusetts, Mỹ vào năm 1954.

AR 1 – Sản phẩm thay đổi lịch sử công nghệ chế tạo loa

Sản phẩm AR1 ra mắt lần đầu năm 1954, thời điểm thay đổi cách chế tạo loa mà người ta sẽ mãi ghi nhớ. Loa hai đường tiếng AR1 có loa bass đường kính 12” AR và loa treble đường kính 8” 755A Altec. Sản phẩm thực sự gây tiếng vang bởi kích thước nhỏ gọn hơn hẳn so với các loa trước đây nhưng uy lực giải trầm không hề giảm sút, người ta ví von sự tiện lợi khi sử dụng cặp loa AR1 là không phải kê hai chiếc tủ lạnh trong phòng nghe.

Điểm đặc biệt về công nghệ ở chỗ loa bass sử dụng hệ thống nhún lò xo bằng hệ thống vành đệm nhún không khí, phần lưng củ loa được bọc kín, như vậy biên độ dao động màng loa sẽ quyết định bởi sự phối hợp nhịp nhàng giữa lớp không khí bên trong và vành đệm nhún phía ngoài. Thiết kế thay thế vành nhún lò xo cơ khí bằng lớp đệm không khí kín bên trong được gọi là “acoustic suspension”, hiệu quả mang lại rõ rệt: củ loa hoạt động rất tuyến tính , phần lớn tránh được hiện tượng méo pha.

Phát minh sáng tạo độc đáo, hiệu quả này đã được đăng ký bằng sáng chế tại Mỹ vào năm 1956 đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong xu hướng sản xuất & chế tạo loa điện động, đồng thời vào năm này hãng tung ra sản phẩm tiếp theo AR2. Giá thành cặp loa khi xuất xưởng là 87 USD nhưng chỉ trong 2 năm hãng đã đạt doanh thu 1 triệu USD chỉ tính riêng cho model AR2. Các sản phẩm của AR được bảo hành trong vòng 5 năm và trở thành tiêu chuẩn cho đến ngày hôm nay.

Trong khoảng 10 năm tiếp theo AR phát triển mạnh mẽ, hãng loạt sản phẩm nổi danh được tung ra như AR-2, AR-2a, AR-2x, AR-2ax, AR-3, AR-3a, AR-4, và AR-4x, trong đó nổi tiếng nhất có lẽ phải kể đến loa AR-3

Huyền thoại AR-3

Huyền thoại AR3 đời đầu tiên. Ảnh: Sandiego.

Năm 1858, huyền thoại AR 3 ra đời, thiết kế sử dụng loa bass giống như phiên bản AR1, loa mid và loa treble, một phát kiến lớn tiếp theo khi có cấu tạo màng vật liệu mềm và dạng bán cầu. Edgar Villchur nhận thấy phần lớn âm thanh dải cao không thuyết phục bởi các búp sóng âm thanh trực tiếp không phải là nguyên nhân chính mà ở chỗ các búp sóng âm thanh (gián tiếp) phía sau trong quá trình phản xạ, giao thoa trong phòng nghe gây ra hiện tượng nhiễu và méo. Chính vì vậy ông đã lắp chụp lên trên loa treble một hình bán cầu vật liệu phenolic, chất lượng âm thanh được nâng cấp rõ ràng, âm thanh dải cao rất quyện, thanh mảnh, chính xác và đầy ma thuật.

Cho đến ngày nay mặc dù nhiều loại loa mới được sản xuất nhưng rất nhiều tín đồ âm thanh trên thế giới vẫn săn lùng loa AR bởi âm thanh dải cao vô cùng quyến rũ, rất đặc trưng mà họ khó có thể tìm thấy ở các sản phẩm đương đại. Do có tính ưu việt cao nên loa AR3 được sử dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực chuyên nghiệp như phòng ghi âm hay trong phòng biểu diễn.

Đầu những năm 1960, AR đã tổ chức 75 buổi biểu diễn so sánh trực tiếp giữa một bên là nhóm tứ tấuThe Fine Arts Quartet và một bên là thiết bị tái tạo âm thanh phối ghép sử dụng cặp loa AR. Bên thiết bị phối ghép bao gồm loa AR3, ampli Dynaco MkIII, pre-ampli Dunaco PAS-3 và đầu thu tape AMPEX 351. Nhiều người sau này nói rằng họ không thực sự phân biệt độ khác nhau một cách rõ nét khi nghe trực tiếp và nghe gián tiếp trong cuộc test vô tiền khoáng hậu này.

Trong triển lãm lịch sử thiết bị diễn ra năm 1993 tại bảo tàng Quốc gia Mỹ cũng có sự góp mặt của cặp loa AR 3 như một minh chứng sống động trong quá trình hình thành và phát triển lĩnh vực âm thanh nói chung và lĩnh vực công nghệ loa điện động nói riêng.
                                                                                                                       theo sohoa